“Nước đổ đầu vịt” – câu tục ngữ quen thuộc của ông bà ta ẩn chứa một ý nghĩa sâu xa về sự vô tâm, lãnh đạm. Nhưng liệu có khi nào bạn tự hỏi, nước – thứ tưởng chừng như vô tri vô giác ấy, có thực sự “quên” đi tất cả? Liệu “does water have memory” chỉ là một câu hỏi ngớ ngẩn, hay ẩn chứa một bí ẩn nào đó thách thức khoa học hiện đại?
Nước và trí nhớ: Từ góc nhìn khoa học đến những lời đồn đại
Khoa học nói gì?
Từ góc nhìn khoa học thuần túy, câu trả lời cho câu hỏi “does water have memory” khá đơn giản: Không, nước không có trí nhớ theo cách con người vẫn hiểu.
Theo PGS.TS Nguyễn Văn An – chuyên gia hóa học tại Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội, nước được cấu tạo từ các phân tử H2O liên kết với nhau bằng liên kết hydro – một loại liên kết yếu, dễ dàng bị bẻ gãy và hình thành trở lại trong thời gian cực ngắn. Do đó, nước không thể lưu trữ thông tin hay “ghi nhớ” bất kỳ điều gì trong thời gian dài. Nghiên cứu của ông, được đăng tải trên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam năm 2022, đã bác bỏ hoàn toàn giả thuyết về “trí nhớ của nước”.
Tuy nhiên, chính sự đơn giản này lại khơi gợi trí tò mò của không ít người.
Những lời đồn đại và thí nghiệm gây tranh cãi
Trên thế giới, đã có nhiều thí nghiệm được cho là chứng minh “nước có khả năng ghi nhớ”. Tiêu biểu nhất là thí nghiệm của nhà khoa học Nhật Bản Masaru Emoto, trong đó ông cho nước tiếp xúc với âm nhạc, lời nói, hình ảnh… rồi sau đó đóng băng và quan sát tinh thể nước dưới kính hiển vi. Kết quả cho thấy, tinh thể nước thay đổi hình dạng theo tác động nhận được: nước nghe nhạc cổ điển tạo ra tinh thể đẹp, cân đối, trong khi nước nghe nhạc rock lại tạo ra tinh thể méo mó, xấu xí.
Tuy nhiên, thí nghiệm của Emoto vấp phải nhiều chỉ trích từ cộng đồng khoa học. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng kết quả thí nghiệm mang tính chủ quan, thiếu cơ sở khoa học vững chắc. GS.TS Trần Văn Bình – Viện Vật lý, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, nhận định: “Kết quả thí nghiệm của Emoto có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khách quan như tạp chất trong nước, điều kiện thí nghiệm… và chưa đủ thuyết phục để chứng minh nước có trí nhớ.”
Nước và tâm linh: Niềm tin từ ngàn đời
Mặc dù khoa học chưa tìm ra bằng chứng thuyết phục cho “trí nhớ của nước”, nhưng trong tâm linh, nước luôn được coi là một yếu tố đặc biệt, mang nhiều ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
Người Việt ta từ xa xưa đã quan niệm “uống nước nhớ nguồn”, thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên, nguồn cội. Nước cũng là biểu tượng của sự trong sạch, thanh khiết, được sử dụng trong nhiều nghi lễ tâm linh như dâng hương, tắm rửa, gột rửa bụi trần…
Truyền thuyết về “giếng thiêng” ở khắp mọi miền đất nước cũng phần nào phản ánh niềm tin của con người vào năng lực siêu nhiên của nước. Người ta tin rằng, nước ở những giếng thiêng có thể chữa bệnh, đem lại may mắn, tài lộc…
Dù là khoa học hay tâm linh, nước vẫn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta.
Bạn muốn tìm hiểu thêm về những bí ẩn của tự nhiên?
Hãy liên hệ với chúng tôi – NGOẠI NGỮ CEO – theo số điện thoại 0372222222 hoặc đến địa chỉ 89 Bách Khoa, Hà Nội. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên con đường chinh phục tri thức.